| و ما ادريك ما العقبه تعبير اينكه تو نمى دانى، كنايه است از عظمت شان عقبه، همانطور كه اين تعبير در هر جا همين معنا را افاده مى كند | در خلال اين آيات سه گانه حجتى نهفته است بر اثبات مضمون آيه ايحسب ان لم يره احد ، و آن مضمون اين است كه خداى تعالى اعمال بندگان و ضمائر آنان را مى بينند، خير آن را از شرش، و حسنه آن را از سيئه اش تشخيص مى دهد |
|---|---|
| فَدَمْدَمَ ماض مبني على الفتح عَلَيْهِمْ متعلقان بالفعل رَبُّهُمْ فاعل والجملة معطوفة على ما قبلها بِذَنْبِهِمْ متعلقان بالفعل فَسَوَّاها ماض ومفعوله والفاعل مستتر والجملة معطوفة على ما قبلها | ثُمَّ حرف عطف كانَ ماض ناقص اسمه مستتر مِنَ الَّذِينَ متعلقان بمحذوف خبر كان، والجملة معطوفة على ما قبلها آمَنُوا ماض وفاعله والجملة صلة وَتَواصَوْا معطوف على آمنوا بِالصَّبْرِ متعلقان بالفعل وَتَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ معطوفة على ما قبلها |
حكايت منت گذارى كسى كه مقدارى از مال خود را انفاق نموده، مى گويد:مال هنگفتى را تلف كردم يقول اهلكت مالا لبدا كلمه لبد به معناى بسيار است، سياق اين آيه و ساير آيات تا آخر سوره چنين مى رساند كه در آن روزها شخصى اظهار اسلام و يا به اسلام نموده، مقدارى از مال خود را هم انفاق نموده و آن را بسيار دانسته، و منت نهاده و گفته اهلكت مالا لبدا ، و در پاسخ اين منت كه نهاده آيات مورد بحث نازل شده، و سخن او را چنين رد كرده كه : رستگارى و رسيدن به حيات طيب و ميمون دست نمى دهد، مگر با تحمل سختى انفاق در راه خدا، و دخول در زمره كسانى كه به راستى ايمان آورده يكديگر را به صبر و مرحمت سفارش مى كنند، با اين بيان رواياتى كه ان شاء اللّه در بحث روايتى آينده مى آيد تأييد مى شود.
7| ديگر گفته اند: مراد از والد ، متولد و از ماولد غير متولد است و قائل اين وجه كلمه ما را نافيه گرفته، نه موصوله | و نيز در ذيل همين آيه نقل كرده كه بعضى گفته اند: معناى آيه لا اقسم بهذا البلد و انت حل بهذا البلد اين است كه : من ديگر به اين شهر سوگند نمى خورم كه تو در آن حلال و بى حرمت شدى، و با اينكه مردمش پاس حرمت عرض تو را نگه نداشتند، ديگر اين شهر هم حرمتى ندارد، نقل از ابى مسلم |
|---|---|
| و كه آيه هاى ما را منكر شده اند اهل شئامت و نحوستند 19 | وَهَدَيْناهُ ماض وفاعله والهاء مفعول به أول النَّجْدَيْنِ مفعوله الثاني والجملة معطوفة على ما قبلها |